Een tweetal soldaten van het ‘Legion Freies Indien’ | Fotohandel Van Vliet: Bezet Nederland | 1941 - 1944, NIOD

Voormalig Brits-Indische soldaten aan de Nederlandse kust

In mei 1943 worden er zo’n 3000 soldaten uit voormalig Brits-Indië op verschillende plekken in Nederland gestationeerd. Het legioen bestaat uit mensen met verschillende religieuze achtergronden, waaronder moslims, sikhs, hindoes, christenen en boeddhisten. De soldaten vormen het zogenoemde Legion Freies Indien en zijn onderdeel van de Duitse Wehrmacht. Ze verblijven slechts een aantal maanden in Nederland. Het legioen is een pion in een internationaal politiek spel.

Duitsland heeft deze grote groep krijgsgevangenen, onder andere gevangengenomen tijdens de strijd in Noord-Afrika. Politiek figuur en voorvechterstrijder voor Indiase onafhankelijkheid Subhas Bose (voormalig Brits-Indië, 1897) ziet de mogelijkheid om steun van de toenmalige Duitse regering te krijgen voor zijn strijd. In ruil daarvoor overtuigt hij veel krijgsgevangenen om te vechten voor Duitsland. Bose stelt als voorwaarde dat het legioen alleen in dienst van de Indiase onafhankelijkheid wordt ingezet in strijd tegen de Britse overheersing, maar de Duitsers hebben een ander plan.

De Duitser bezetter heeft menskracht nodig, daarom wordt het Legion Freies Indien in onder andere Texel, Zandvoort en Oldenbroek gestationeerd. Veel werkzaamheden hebben ze niet, behalve wachthouden.

Zandvoort was bijvoorbeeld in deze periode grotendeels geëvacueerd en verboden terrein voor niet-inwonenden. In eerste instantie maken zij indruk op de lokale bevolking en hebben regelmatig contact, dat was eigenlijk te strengste verboden.

Ondanks het verbod ontstaat er ook contact tussen de soldaten en lokale Nederlandse vrouwen. Er circuleerden ook geruchten en enkele inwoners doen meldingen van seksueel grensoverschrijdend gedrag. De stemming werd grimmiger.

De Duitse legertop had al zijn bedenkingen over de fysieke weerbaarheid van het legioen tegen de Nederlandse winter. Zodra de top hoogte krijgt van de ‘Rassenschande’, gaat men over tot actie: de soldaten worden zo snel mogelijk overgeplaatst. In september 1943 wordt het Legioen Freies Indien naar de Golf van Biskaje in Frankrijk overgeplaatst. Verschillende mannen laten een ongeboren kindje achter.

Na de overgave van Duitsland proberen veel soldaten van dit legioen Zwitserland te bereiken, maar worden ze onderschept door Franse en Amerikaanse troepen. De soldaten worden teruggestuurd naar voormalig Brits-Indië om berecht te worden voor hun rol bij de Duitse bezetting. Mede door protesten en onrust rondom de processen, worden de soldaten uiteindelijk vrijgelaten. India en Pakistan worden in 1947 onafhankelijk.

Disclaimer: kwetsend taalgebruik Pamflet Burgemeester van Zandvoort over soldaten uit voormalig Brits-Indië, mei 1943 | Nog voordat de Indiase soldaten voet aan wal hebben gezet, maakt de lokale politiek zich al zorgen. In Zandvoort, onder het bestuur van NSB-burgemeester J.W. Zigeler, worden pamfletten verspreid om ‘Rassenschande’ tegen te gaan. | NIOD | Zandvoort

Meer verhalen?