IDFA is weer terug!
Het International Documentary Film Festival Amsterdam staat voor de kracht van de creatieve documentaire.
De 35ste editie van het festival vindt plaats van woensdag 9 t/m zondag 20 november 2022 in Amsterdam.
Je kan weer genieten van films en talks in de filmzalen, en immersieve en interactieve installaties. Daarnaast is er ook een uitgebreid industry-programma voor professionals.
Hierbij onze een selectie:
Parallel World (平行世界) | 10, 12, 13 & 18 november
De bijzondere band tussen filmmaker Mei-ling Hsiao en haar dochter, die Aspergersyndroom heeft, wordt minutieus vastgelegd over een periode van 12 jaar. Hierdoor zien we Xiang Yun/Elodie opgroeien van een creatief meisje tot een jongvolwassene die zich voorbereidt op een carrière als patissier. Daarvoor moet ze wel verhuizen, van haar moeder in Taiwan naar Frankrijk, waar haar vader woont en waar de opleidingen beter zouden zijn. Maar de afstand tussen moeder en dochter trekt een wissel op hun relatie.
Het maken van Parallel World, een vervolg op Somewhere over the Cloud (2007), is voor Hsiao een manier om met het gemis van haar dochter om te gaan. Dit keer onderzoekt ze de hele jeugd van Xiang Yun, door ook video opnamen uit haar kindertijd in de film te verwerken. Die lange tijdsspanne resulteert in een zeer compleet beeld: wie ziet waar ze vandaan komt, heeft meer begrip voor Xiang Yun en haar stoornis. In dit eerlijke verslag wordt met uitgesponnen scènes knap de pijnlijke spanning én de liefdevolle band tussen moeder en dochter invoelbaar gemaakt.
Voor kaartjes ga naar https://www.idfa.nl/nl/film/3cbff65f-f0d0-4f9e-a579-abbcef278595/parallel-world
Danse Macabre (มรณสติ) | 10, 12, 14 & 16 november
Deze filmische danse macabre is een wilde collage van verdachte sterfgevallen die de afgelopen negentig jaar in Thailand hebben plaatsgevonden, van koningen tot burgers en staatlozen, overleden op het stuk land dat koningen als vakantieverblijf gebruikten. Danse Macabre begint met een proloog over de Thaise wet waarin staat dat een film kan worden verboden als die “aanstootgevend is voor het moreel fatsoen, de nationale veiligheid of de monarchie”. Vervolgens gaat de film dapper door met het opzettelijk overtreden van die regels.
De gedurfde beelden mix toont archiefmateriaal vol extreem geweld en expliciete pornografie, gemixt met homo-erotische dans scènes en videoclips. Danse Macabre laat ook het Thaise staatsgeweld zien, van de bloedbaden uit 1976, 1992 en 2010 tot de recente onderdrukte studentenprotesten. Beelden van de oproerpolitie die een waterkanon afvuurt, zijn op muziek van The Subtitle Project gemonteerd. De Thaise titel van het nummer vertaalt zich als loop, wat verwijst naar de cyclische aard van gewelddadige staatsonderdrukking.
Voor kaartjes ga naar https://www.idfa.nl/nl/film/9d3a065d-0c6c-495f-98cf-5589ba0a1cb4/danse-macabre
This Is Not a Film (In film nist) | 11 & 17 november
“Hoe kan ik me binnen deze grenzen nu echt uitdrukken met het trekken van een paar lijnen? Hoe kan ik het gevoel dat in zo’n film zit vertellen? Onmogelijk.” Aan het woord is de internationaal gevierde Iraanse filmmaker Jafar Panahi die gefrustreerd scènes bekijkt uit eerder werk en tegen beter weten in probeert zijn nieuwe film, waarvan de productie werd afgekapt door zijn arrestatie, binnenshuis te visualiseren op een vloerkleed.
Panahi maakte deze ‘geen-film’ terwijl hij onder huisarrest stond in afwachting van het hoger beroep dat hij had aangetekend tegen een aan hem opgelegde gevangenisstraf en beroepsverbod. De documentaire werd het land uitgesmokkeld op een usb-stick, verstopt in een taart, om op het 64e filmfestival van Cannes in première te gaan.
This Is Not a Film toont een dag uit het leven van de geïsoleerde filmmaker en is opgedragen aan Iraanse filmmakers wier werk door het regime onmogelijk wordt gemaakt. In juli 2022 werd Panahi, toen hij bij de autoriteiten navraag deed naar de situatie van de eerder gearresteerde filmregisseur Mohammad Rasoulof, alsnog opgepakt en in de beruchte Evin-gevangenis geplaatst.
Voor kaartjes ga naar https://www.idfa.nl/nl/film/0ccd2c7e-86ae-469e-944b-5f33e67d0f74/this-is-not-a-film
Midwives | 12, 13, 15, 16 & 19 november
Hla en Nyo Nyo werken beide als verloskundige in de door Hla opgerichte kraamkliniek in Rakhine, in het westen van Myanmar. Hun samenwerking is bijzonder te noemen, want Hla is boeddhist en Nyo Nyo moslim. In het politiek verscheurde land in Zuidoost-Azië worden Rohingya-moslims al jaren vervolgd. In 2016 en 2017 voerde het leger etnische zuiveringen uit en sloegen ruim 700.000 Rohingya op de vlucht. Archiefbeelden van demonstraties en vluchtelingen, en meer recente beelden van invallende bommen en beschietingen maken de ernst van de situatie pijnlijk invoelbaar.
Het behandelen van moslimvrouwen is dan ook levensgevaarlijk, maar Hla trekt zich niets aan van de dreigementen en onderdrukkende maatregelen. Gesterkt door de daadkracht van haar collega besluit Nyo Nyo dat ze ongeacht de risico’s moet blijven vechten voor goede zorg aan Rohingya-vrouwen. In de jaren die volgen, werkt ze met alle hulp die ze maar kan krijgen aan het opzetten van een eigen kraamkliniek. Ondertussen dreigt de burgeroorlog verder te escaleren. Een film over strijden voor het goede, ook al zakt de grond bijna letterlijk onder je voeten vandaan. Bekroond op Sundance.
Voor kaartjes ga naar https://www.idfa.nl/nl/film/879f8b9c-9aee-4173-b790-d18b0585ab80/midwives
Dear Mother, I Meant to Write About Death (我们在黑夜的海上) | 13, 14, 16 & 19 november
Plotseling is de moeder van Siyi Chen niet meer bereikbaar. De dochter vertrouwt het niet en reist uit Amerika terug naar haar kleine Chinese geboortestad. Daar blijkt haar moeder helemaal niet op vakantie te zijn geweest, zoals ze zei, maar een operatie te hebben gehad – er is een tumor verwijderd, en die blijkt kwaadaardig.
Waarom vertelde haar moeder haar niet dat ze kanker heeft? Het is de eerste in een lange reeks vragen, in deze tedere debuutfilm waarin moeder en dochter hun relatie met ziekte, dood én elkaar onderzoeken. Terwijl zij voor het eerst met elkaar in gesprek gaan over hun angsten en gevoelens, doemt ook een groter portret op van de tol die het bestaan als zorgmedewerker kan eisen.
De filmmaker groeide op in het lokale ziekenhuis waar haar moeder arts is. Moeder verstopte haar emoties achter een masker van kalmte en rationaliteit, een houding die haar dochter overnam. Maar daar blijken nu grenzen aan te zitten.
Voor kaartjes ga naar https://www.idfa.nl/nl/film/0282cd59-5d22-454b-8077-8133acab8058/dear-mother-i-meant-to-write-about-death
Girl Who Dreams About Time (Si-gan-eul kkum-kku-neun so-nyeo) | 13, 15, 17 & 19 november
Sujin leeft met haar grootmoeder in de Zuid-Koreaanse bergen. Samen beheren ze de ‘Tempel van de drie goden’, waar ze gezuiverd water offeren en de toekomst voorspellen aan dolende zielen die langskomen voor een afspraak. Als Sujin eenmaal eindexamen heeft gedaan en gaat studeren aan de universiteit van Seoul, wil ze in de weekenden haar werk als sjamaan blijven uitvoeren, maar haar drukke leven begint steeds meer zijn tol te eisen.
In Girl Who Dreams About Time gaapt niet zozeer een generatiekloof, maar bevindt Sujin zich vooral in een spagaat tussen twee werelden. In een kalm tempo laat Hyuck-jee Park zien hoe de jonge vrouw moet navigeren tussen het spirituele en het moderne Zuid-Korea. Hoe ze haar weg moet zien te vinden in haar nieuwe studentenleven, terwijl ze ook haar roeping als sjamaan serieus wil nemen.
Het contrast tussen het werken op intuïtie en gevoel, en het beroep dat ze tijdens haar studie doet op haar intellectuele vermogens is groot. Haar grootmoeder is ook niet altijd even begripvol. Kan ze zich met haar lot verzoenen? En wil ze dat wel echt?
Voor kaartjes ga naar https://www.idfa.nl/nl/film/db973388-db3c-48d1-b87d-3c0242103532/girl-who-dreams-about-time
Father, Son and Holy War (Pitra, putra aur dharamyuddha) | 13 & 19 november
De vooraanstaande documentairemaker Anand Patwardhan stelt moedige vragen over de notie van mannelijkheid, en verkent de mogelijkheid dat oorlog, geweld en terreur zijn terug te voeren op mannelijke onzekerheid. In deel een onderzoekt hij hoe het patriarchaat het leven van vrouwen bepaalt. Vanuit het hindoegebruik sati – waarbij weduwen worden geofferd op de brandstapel van hun overleden man – tot de rol van vuur in zuiveringsrituelen en in de bloedige rellen in Mumbai begin jaren negentig. Hiertegenover stelt hij een aantal ‘brandblussers’, zowel uit de hindoe- als moslimbevolking, die zich verzetten tegen genderdiscriminatie en geweld.
Wat het patriarchaat met mannen doet wordt onderzocht in deel twee, een analyse van mannelijkheid in de context van de geloofsstrijd. De hindoe mythologie voedt het idee dat geweld, vernieling en verkrachting door moslims naar het Indiase subcontinent zijn gebracht, wat tot op heden wraakgevoelens wekt. Dat in beide religies de dwang heerst om zich een ‘echte man’ te tonen, leidt tot een cyclus van geweld. Patwardhan was elf jaar in rechtszaken verwikkeld om te bereiken dat de film ongecensureerd in eigen land werd uitgezonden.
Voor kaartjes ga naar https://www.idfa.nl/nl/film/0da46277-5106-4d6f-b41a-2b56b969dc17/father-son-and-holy-war
How Dare You Have Such a Rubbish Wish (Chetor jorata kardi in arezooie mozakhraf ra bekoni) | 14, 15, 17, 18 & 20 november
Vooraanstaand filmmaker, kunstenaar en actrice Mania Akbari eist haar lijf terug. En dat van al die andere vrouwen in Iraanse films. Aan de hand van bijna honderd fragmenten uit de Iraanse filmgeschiedenis – uit het tijdperk van de stomme film tot vlak na de Islamitische Revolutie, films die inmiddels allemaal verboden zijn – vertelt ze een verhaal over bevrijding, uitbuiting, emancipatie en uiteindelijk onderdrukking.
Dansende vrouwen, trouwlustige vrouwen, bedwelmde vrouwen, vrouwen in ondergoed, rennende vrouwen in korte jurkjes: allemaal gefilmd vanuit een mannelijk perspectief, met een ‘male gaze’. Ook in die vrije jaren voor de revolutie werden we onderdrukt, wil Akbari maar zeggen. In dit confronterende essay doet ze dat op krachtige wijze.
De fragmenten, die een meer documentair karakter krijgen rond de periode van de revolutie, worden afgewisseld met beeld van Akbari zelf, die een bloementatoeage op haar borsten laat zetten. In de voice-over richt ze zich tot de mannelijke regisseurs. “Ik maak geen film, ik staar naar jouw blik.”
Voor kaartjes ga naar https://www.idfa.nl/nl/film/30e1e491-95ca-42dd-af20-c7d646834f08/how-dare-you-have-such-a-rubbish-wish
Wisdom Gone Wild | 14, 15, 18 & 20 november
Sinds de Japans-Amerikaanse Rose dementerend is, beleeft ze haar dromen, nachtmerries en werkelijkheid dwars door elkaar, als een eigenzinnige tijdreiziger. Haar dochter Rea Tajiri, mantelzorger en filmmaker, verbeeldt Rose’s spirituele, filosofische, soms verrassend concrete verhalen in dit liefdevolle portret zoals ze komen: non-lineair en aan de hand van eigen opnames die vele jaren bestrijken, met flarden van gesprekken en beelden uit het familiearchief. De veelbewogen ‘tijdreis’ vol diffuse herinneringen wordt liefdevol begeleid door een bijpassende soundtrack.
Soms vertelt Rose over haar jeugd tussen de aardbeien of over haar lotgevallen in een Amerikaans interneringskamp. Dan weer ligt het zwaartepunt van deze tedere film op het vrouw-zijn, op zorgtaken die tussen generaties verschuiven, of over hoe je je levensverhaal naar wens kunt inrichten als je échte geschiedenis in de mist van het verleden verdwijnt.
Vorm en inhoud, met de soms onnavolgbare logica van dromen, vallen perfect samen in dit opvallend humoristische en nieuwsgierige filmverhaal over sterfelijkheid, ouder worden, transformatie en verlies.
Voor kaartjes ga naar https://www.idfa.nl/nl/film/4a8b5ea2-2485-4ca2-a6b0-33934615deb7/wisdom-gone-wild
Afbeeldingen afkomstig van International Documentary Film Festival Amsterdam