Hoe doe ik onderzoek naar historische verhalen?
Doe je onderzoek naar de geschiedenis van personen met Aziatische roots in Nederland? Of ben je benieuwd wat hier al over bekend is? Op deze pagina vind je tips, tools en bronnen om je zoektocht verder te brengen.
Meer verhalen, bronnen en organisaties zorgen ervoor dat deze pagina blijft groeien. Wil je iets toevoegen op deze pagina? Laat het PAC weten via AziexNL@pac.tv of dit formulier.
Aan de slag
Onderzoeksmethoden
Historisch onderzoek kun je op verschillende manieren beginnen. Bijvoorbeeld door familieleden vragen te stellen, archiefonderzoek of stamboomonderzoek.
Bekijk de videoplaylist waarin deze onderzoeksmethoden en verhalen aan bod komen.
Inclusief onderzoeken
Wanneer je zoekt naar de geschiedenis van personen met Aziatische roots zul je verhalen en bronnen over het koloniale verleden tegenkomen. Deze historische bronnen zijn soms opgesteld vanuit een koloniaal perspectief. Het is dan ook belangrijk om hier sensitief mee om te gaan. Bijvoorbeeld door termen niet zomaar te hergebruiken, context te geven aan bepaalde objecten of beschrijvingen aan te passen.
Het Wereldmuseum ontwikkelde hier de gids Words Matter over.
In het overzicht met bronnen tref je meer tools voor inclusief onderzoek.
Bronnen over de Tweede Wereldoorlog
Wat is al bekend over personen met Aziatische roots in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog? Duik de geschiedenis in met deze boeken, databases, artikelen, podcasts, projecten en meer.
De Calonne | Database gelijkstellingen, toepasselijkverklaringen en naturalisaties Nederland-Indië en Indonesië
Fields of Honor | Fields of Honor Database
Nationaal Archief (Oorlogsgravenstichting) | Index Oorlogsgravenstichting
Ons Land | Webportaal van het programma Indisch Erfgoed Digitaal door WO2Net en de Koninklijke Bibliotheek
Stadsarchief Amsterdam | Vreemdelingenkaarten
Stadsarchief Rotterdam | Arrestantenkaarten 1940-1944
Veteranen Platform | Stichting Koopvaardijpersoneel 1940-1945
Amatmoekrim, Karin | Duizenden zwarte soldaten hebben Europa bevrijd, maar hun gezichten zien we amper als we de oorlog herdenken
BBC | Paris liberation made ‘whites only’
Fornerod, Maarten | Major Thoeng: Resistance hero in Indonesia and China. And in the Netherlands?
Historisch Nieuwsblad | Indiase soldaten in Zandvoort
Horst, Sander van der | Een halve eeuw ongekend verzet: Ernest Douwes Dekker, antikoloniale geschiedenis en de noodzaak van herdenken
Stadsarchief Amsterdam | Chinees bevrijdingsfeest
Staphorst | Historische Vereniging laat bijzondere filmbeelden zien
Chong, Yocklang | De Chinezen van de Binnen Bantammerstraat. Het Spinhuis/Maklu, Amsterdam
Da Silva, Teresien et al. | Sporen van de oorlog : ooggetuigen over plaatsen in Nederland, 1940-1945
Goudriaan, F. G. W. | Eerst Nederland bevrijden, dan Indonesië : Indonesische studenten in Leiden tijdens de Tweede Wereldoorlog
van Hilten, D.A. | Van Capitulatie tot Capitulatie
Horst, L. van der et al. | Wereldoorlog in de West : Suriname, de Nederlandse Antillen en Aruba, 1940-1945
Houterman, J.N. | Osttruppen in westelijk Nederland: Sovjet militairen en Panjepaardjes in Zeeland 1943-1944
Galen, Kees van | De geschiedenis van de Chung Hwa Hui. Indo‐Chinese studenten en Peranakan politiek in Nederland
Idenburg, P.J. | De Leidse Universiteit tegen Nationaal-Socialisme en bezetting
Idenburg, P.J. | Aantekeningen van P.J. Idenburg betreffende het Leids universitair verzet
Keppy, H. | Zijn jullie kerels of lafaards? : de Indische en Indonesische strijd tegen de nazi’s 1940-’45
Keppy, Herman | De laatste inlandse schepelingen: Molukkers in dienst van de Koninklijke Marine 1915-1965
Klinkers, Ellen | De troepenmacht in Suriname
Meeuwse, Karina | Lang leven: het familieverband achter een Chinese toko
Meeuwse, Karina | Het Huis van Han: honderd jaar Chinese geschiedenis in Nederland
Oey, René | Apotheek Oey
Poeze, H. A. et al. | In het land van de overheerser deel I
Sakkers, H. en J.N. Houterman, | Atlantikwall in Zeeland en Vlaanderen: gedurende opbouw en strijd 1942-1944
Stichting Haags Verhaal | Zo Herdenkt Den Haag – Stilstaan bij het Koloniaal en Slavernijverleden
Taikei, George en Justin Eisinger | They Called Us Enemy
Tjiook-Liem, Patricia | Een foto vertelt: Vijftig familieverhalen van Chinezen uit Indonesië
Videc, Jori et al. | Faces of Margraten: They Will Remain Forever Young
Zee, David | Chinese Kees: mijn vader, mijn opa, mijn familie in Chinatown Katendrecht
Berger, Simone en Armando Ello | Stemmen van naoorlogse generatie: hoe oorlog en koloniaal verleden doorwerken
Omroep MAX | Vergeten Helden
NTR | Een Indiase prins in bezet Nederland
NTR | Oorlogshelden uit de Oost
Verzetsmuseum | Ik herdenk, maar wie?
Verzetsmuseum | Nederland in de Tweede Wereldoorlog
Delpher | Weekbladen De Bevrijding
Getuigen Verhalen | Indonesisch en Indisch verzet in Nederland
Verzetsmuseum | WO2 in Verhalen – Dossiers
Centraal Bureau voor de Statistiek | Rapport Buitenlandse migratie in Nederland 1795-2006: de invloed op de bevolkingssamenstelling
NIMH | Materiaal schenken
NIOD | Archiefmateriaal schenken
Bundesarchiv | Nationaal archief van Duitsland waar zich ook nog veel documenten bevinden met betrekking tot Nederlandse oorlogsgeschiedenis
Commonwealth War Graves Commission | Organisatie die de graven en de militaire begraafplaatsen van de Gemenebeststrijdkrachten onderhoudt en registreert
Delpher | Nederlandse website met gedigitaliseerde publicatie van kranten, boeken en tijdschriften uit de collecties van bibliotheken, archieven en wetenschappelijke instellingen
Indische Genealogische Vereniging | Vereniging voor onderzoeken naar Indische familiegeschiedenis
Museum Bronbeek | over het koloniaal-militair verleden van Nederland, met name voormalig Nederlands-Indië
Museum Sophiahof | over de cultuurhistorische erfenis van voormalig Nederlands-Indië
Nationaal Comité 4 en 5 mei | Comité voor herdenken en vieren, met name rondom de Tweede Wereldoorlog
Nationaal Militair Museum | over de geschiedenis van de Nederlandse krijgsmacht
NIMH | Kennis- en onderzoekscentrum op het gebied van de Nederlandse militaire geschiedenis
NIOD | Nationaal expertisecentrum voor onderzoek naar de geschiedenis van wereldoorlogen, grootschalig geweld en genociden
Platform WO2 | Netwerkorganisatie van organisaties op gebied van de Tweede Wereldoorlog
Stichting Oorlogsgraven | Stichting die wereldwijd de Nederlandse oorlogsgraven onderhoudt en informatie biedt over Nederlandse oorlogsslachtoffers
Traces of War | Nederlandse website over mondiale oorlogsgeschiedenis
TRIS Museum | over de geschiedenis van de Troepenmacht in Suriname (TRIS)
Verhalenhuis Belvédère | Organisatie in Rotterdam voor lokaal immaterieel erfgoed
Netwerk Oorlogsbronnen | Indische muziek in het kamp
Netwerk Oorlogsbronnen | Verzetsstrijders met koloniale achtergrond
Netwerk Oorlogsbronnen | Opname Netwerkdag: Publieksparticipatie: hoe bouwen we samen aan de digitale herinnering van WO2
NIOD | Oorlog uit Eerste Hand – Oorlogsbrieven (1935-1950) van het NIOD digitaal
Stadsarchief Amsterdam | Thuis in Amsterdam
Tracing Your Roots | Tracing Your Roots nodigt jongvolwassenen (17-37 jaar) met wortels in Voorm. Nederlands-Indië / Indonesië uit om samen met een groep gelijkgestemden op zoek te gaan naar hun roots.
Verzetsmuseum | Onderbelicht verzet: de rol van mensen van kleur
Centrum voor familiegeschiedenis | Thema – Militaire Voorouders
Centrum voor familiegeschiedenis | Thema – de Tweede Wereldoorlog
Centrum voor familiegeschiedenis | Je Indische Stamboom
Centrum voor familiegeschiedenis | Oorlogsbronnen
Haags Gemeentearchief | Wegwijzer archieven en collecties van de Tweede Wereldoorlog bij het Haags Gemeentearchief
Hennekan, Eric | Bronnen en tips voor Tweede Wereldoorlog onderzoek. Wat deed mijn familie of een persoon tijdens WOII? Goed, fout of…..
Nationaal Archief | Zoekhulpen – Tweede Wereldoorlog
Nationaal Archief | Zoekhulp – Stichting 1940-1945
NIMH | Zelf Onderzoek Doen – Militaire Voorouders
NIOD | Heeft het NIOD materiaal over krijgsverrichtingen en individuele militairen?
Onderzoeksgids Oorlogsgetroffenen WO2 | Deze site biedt een overzicht van archieven van organisaties die betrokken waren bij de terugkeer, opvang en naoorlogse positie van getroffenen van de Tweede Wereldoorlog
Platform WO2 | Portal over de Tweede Wereldoorlog met achtergrondinformatie, activiteiten, educatieve producten, musea etc.
Stadsarchief Amsterdam | Politierapporten 1940-1945 (handleiding)
Bronnen over Aziaten in Nederland
Personen met Aziatische roots bevinden zich al eeuwen in Nederland. Die geschiedenis is nauw verbonden met thema’s als kolonialisme, slavernij en migratie. Kennis over deze onderwerpen vergroot het inzicht in de geschiedenis van Aziaten in Nederland en kan zo context bieden voor je onderzoek.
Centrum voor familiegeschiedenis | Oost-Indische bronnen
KITLV | Interview project Stichting Mondelinge Geschiedenis Indonesië (SMGI)
Nationaal Archief | Chinese contractarbeiders in Suriname 1858-1874
Nationaal Archief | Javaanse contractarbeiders in Suriname 1890-1930
IISG | Chinezen van Amsterdam
Captain, E. et al. | Het koloniale en slavernijverleden van Hofstad Den Haag
Chan E.S, Choenni | Hindostaanse contractarbeiders (1873-1920) van India naar de plantages van Suriname
Chirot, D. en A. Reid | Essential Outsiders: Chinese and Jews in the Modern Transformation of Southeast Asia and Central Europe
Gu, Xingqing | Mijn herinneringen als tolk voor de Chinese Arbeiders in WOI
Hart, M. ’t et al. | Nieuwe Nederlanders: vestiging van migranten door de eeuwen heen
Jouwe, N. et al. | Caleidoscopische visies: De zwarte, migranten- en vluchtelingen vrouwenbeweging in Nederland
Nationaal Museum van Wereldculturen | Words Matter / Woorden doen ertoe
Neijndorff, F. | Een Indo in Holland
Oostindie, G.J. | Rekenschap: het koloniale verleden, excuses en herstel
Oostindie, G.J. | Het koloniale verleden van Rotterdam
Schrikker, Alicia et al. | Nederlands kolonialisme van archief tot geschiedschrijving: een gids voor onderzoekers
Tjin-A-Djie, Kitlyn | De familieziel
Tjin-A-Djie, Kitlyn | Beschermjassen
Tjiook-Liem, Patricia | Chinezen uit Indonesië
Universiteit Maastricht, de Reinwardt Academie | De kritische bezoeker: erfgoedpraktijken in verandering
Beeld & Geluid Den Haag | Een zee van geluk 福如東海
Haags Historisch Museum | Koloniaal Den Haag – virtuele 360 graden tour
Stichting Budi Santoso 1995 | Ogen Die Spreken
Dam&Ko | Nhung geeft zich bloot
Het Nationale Theater | De eeuw van mijn moeder
Rose stories, Theater Bellevue en Via Rudolphi Producties | Happy in Holland
Stichting Talk-Theater | Her(s)tories
Theater Oostpool | De Bananengeneratie
Koninklijke Bibliotheek | Dataset – Web Collection Chinese Netherlands
RCE | Erfgoedparticipatie – Verdrag van Faro
Beeld & Geluid | Instituut dat audiovisueel erfgoed verzamelt, beheert en presenteert
Geni | Online platform voor onderzoek naar familiegeschiedenis
Inisiatip | Vereniging voor mensen met belangstelling voor voormalig Nederlands-Indië en/of Indonesië
My China Roots | Website en database voor onderzoek naar Chinese familiegeschiedenis
My Heritage | Online platform voor onderzoek naar familiegeschiedenis
21 Maart Comité | Comité dat zich inzet tegen racisme en discriminatie
Chinese Indonesian Heritage Center | Kenniscentrum voor erfgoed van de Chinezen uit Indonesië in Nederland
Indisch Herinneringscentrum | over het Nederlands-Indische verleden, met name tijdens de Tweede Wereldoorlog en de dekolonisatie
KITLV | Instituut voor onderzoek naar Zuidoost-Azië en de Caraïben
Leiden Asia Centre | Expertisecentrum voor kennis en onderzoek over hedendaags Azië
Leiden University Asian Library | Onderdeel van de Universiteitsbibliotheek Leiden
Meer dan Babi Pangang | Cultureel platform met een focus op de Chinees-Indische gemeenschap
Moslim Archief | Archief en kenniscentrum voor het cultureel en religieus erfgoed van Nederlandse moslims
Rijksdienst Cultureel Erfgoed | Overheidsorganisatie voor erfgoedbeleid en -advies
Wie Was Wie | Online platform voor familiegeschiedenis en database voor historische persoonsdocumenten
DECOSEAS – Decolonizing Southeast Asian Sound Archives | Project van Beeld & Geluid en andere partners gericht op horen en luisteren als vormen van kennis
DE-BIAS | Project van Beeld & Geluid en andere partners dat kwetsende taal detecteert en suggesties voor alternatief taalgebruik biedt
Inward Outward | Project van Beeld & Geluid en andere partners dat onderzoekt wat het ‘dekoloniseren’ van een archief kan bieden
Colonial Collections | Nederlands consortium dat kennis en advies biedt bij herkomstonderzoek naar koloniale collecties
Things That Talk | Website over verhalen bij historische en hedendaagse objecten
Verzwegen Geschiedenis | De Correspondent X The Black Archives X FunX
Vijfeeuwenmigratie | Website met informatie over Nederlandse migratiegeschiedenis
Delpher | Handleiding
Europeana | Collection Days Guide for Hosts
Leiden University Digital Collections | Handleiding
Nationaal Archief | Start je onderzoek
Nationaal Archief | Zoekhulp – Familiegeschiedenis
Nationaal Archief | Zoekhulp – Migratiegeschiedenis
Nationaal Archief | Zoekhulp – Koloniale geschiedenis
Nationaal Archief | Zoekhulp – Indonesia 1602-1962
Nationaal Archief | Zoekhulp – Oorlogsarchief Rode Kruis Nederlands-Indië
Nationaal Archief | Zoekhulp – Molukkers naar Nederland 1951
RCE | Handreiking Herkomstonderzoek Cultuurgoederen
Sprekende Geschiedenis | Overzicht van hoe je aan de slag kan met oral history
Stadsarchief Rotterdam | Zelf Onderzoek Doen – Eerste hulp bij onderzoek naar je familiegeschiedenis
De Volkskrant | Stamboomonderzoek – Hoe onderzoek je zelf het koloniale verleden van je voorouders?